Van het kastje naar de muur in de acute psychiatrie

De delen een verhaal van Lieke Hester.

"Vrouw, flink overstuur, onduidelijk wat er is...melder blijft erbij tot politie ter plaatse is"

Weinig info in onze melding, maar Michael en ik hebben ochtenddienst en zijn onderweg. We treffen een vrouw, steunend in de armen van de vrouw die haar te hulp schoot. Onze meldster. Ik neem het hoopje ellende over van de meldster, we bedanken haar en zij gaat door met haar dag..

Michael regelt water voor de vrouw, ze drinkt het in een teug op maar het lege glas geeft ze met moeite terug.. "Ik had het stuk moeten slaan en in m'n gezicht duwen" zegt ze zodra Michael het haar ontfutseld heeft...

Daarna begint ze zichzelf in haar gezicht te slaan. De gedachte dat we haar beter een flesje water hadden kunnen geven dwaalt door mijn hoofd, maar goed dit was voorhanden en je kan het nooit helemaal goed doen.

Michael staat gefocussed naar ons te Kilken, paraat om in te grijpen als het niet goed gaat: Ik hou de armen van mevrouw onder controle. Ze loert steeds naar mijn vuurwapen. M'n elleboog duw ik in mijn zij, op mijn holster terwijl ik haar rustig maar stevig vasthou bij haar polsen. Alert om te handelen als ze een poging tot grijpen naar mijn vuurwapen doet.. ze zal niet de eerste zijn. En ik vrees niet de laatste.. mensen in geestelike nood doen wanhoopspogingen. Mevrouw smeekt of we haar dood willen laten gaan. Van krijsen, naar smeken, naar wanhopige "Ik kán niet meer." Ik probeer bemoedigende woorden, geruststellende woorden, trek alle ademhalingsoefeningen uit de kast die ik ken, praat over haar oude hobbies... en kijk als ze niet oplet vragend naar Michael. Die nog maar een keer belt waar die psycholance blijft.

Het duurt f*cking lang en we zitten midden op straat alsof we een soort gratis openlucht theater zijn. Vernedering voor die vrouw, en ik zie alweer iemand filmen.. De ergernis borrelt in me op, maar ik hou me voor de verandering eens in.

Na ruim 20 laaaange minuten zijn de mannen van de psycholance er. We dragen de vrouw over en wensen haar veel sterkte en gaan door naar de volgende melding. Ohnee, toch niet. We moeten nog eerst met zijn alle de strijd aan om berhaupt deze vrouw ergens te voorzien van zorg. Dat gaat ongeveer Zo: Van het kastje naar de muur terwijl je de paarse krokodillen ontwijkt. Ene belletje na de andere wordt gepleegd terwijl mevrouw ons vertelt dat ze bakstenen aan haar voeten wilt binden en in het water wilt springen. Maar dat kan ze haar kind niet aandoen, ik geloof dat dat het enige lichtpuntje is. "Ik ben zo moehoehoeee, ik wil doohoohood, ik kan niet meeheeeheer" Een uur na de melding komt het zogenaamd verlossende antwoord: "Breng haar maar naar huis, dan komt de arts daar heen."

Lijkt me een bijzonder slecht doordacht idee, een knettersuicidale vrouw naar huis brengen, daar waar zij weet waar de messen liggen en alle andere potentiële gevaren voor haar gezondheid en leven. En minstens net zo belangrijk: Ook voor dat van de mannen van de psycholance. Onbewapend, niet getraind voor het gebruik van geweld.. die mogen dan met haar in haar eigen woning wachten op de arts die er met een half uur hopelijk is.

De ervaring leert (en daar kan de arts niet perse iets aan doen) dat een half uur toch al snel een stuk langer is. De oplossing lijkt mij totaal ongewenst. Voor de zoveelste keer moeten we weer eens smeken of er asjeblieft iemand geholpen kan worden die knettersuicidaal is. Een gevaar voor haar eigen leven en gezondheid. En in die wanhoop vaak helaas ook voor anderen. Ik vraag of ik terug mag bellen naar diegene die met deze beslissing kwam. Dat doe ik met de telefoon van de psycholance medewerker.

En dan val ik maar meteen met de deur in huis: Het kan mij niet schelen welke instantie of crisisplek er voor deze vrouw gaat zorgen, maar we gaan niet wachten tot het onder de ogen van de mannen psycholance mis gaat. Zij doen er alles aan om voor haar te zorgen, de liefde voor hun vak druipt er van af. Maar dit gaat te ver. Ze zijn onbewapend niet bevogd geweld te gebruiken en met die vrouw mee naar huis is absoluut GEEN optie. Dan is ze in haar eigen huis, waar ze overal de messen en dergelijk weet te vinden. Misschien slaat ze daar wel een glas stuk.. Mij niet gezien dat we straks naar een steekpartij zouden moeten waarbij er iemand van de ambulance is gestoken in een poging de vrouw tegen te houden die zichzelf wat aan wilde doen. Nee. Not gonna happen.

Er moet maar ergens een crisisplek komen. En ik weet dat boos worden en een plek eisen soms nut heeft. Ik heb het vaker gedaan. Of dat sjiek is, nee.. Dat niet. Maar de harde en lelike realiteit is het wel.

En nee ik weet dat het niet aan de mensen ligt die werken in de zorg, en dat die wel mijn frustratie en 'eis' over zich heen krijgen. Maar we staan met onze rug tegen de muur: Er belanden mensen in een politiecel die psychische hulp nodig hebben. En ik kan je vertellen: Daarna hebben vele van die mensen weer een trauma erbij al is het alleen maar van de arrestanten die zich niet weten te gedragen... Hoe zeer we ook ons best doen om het zo relaxt mogelijk te laten verlopen, vaak lukt dat niet omdat de hulpbehoevende niet mee wilt werken aan al onze huisregels. En ja als men daar niet vrijwillig aan meewerkt kan het zo ver lopen dat er geweld gebruikt moet worden. Maar iemand zonder te fouilleren of met allerlei spullen waarmee je jezelf kan beschadigen of van het leven kan beroven in een politiecel of dagverblijf zetten kan ook niet. Want een keer raden wie er de verantwoording draagt binnen ons gebouw?

Wij.

Niet ideaal die politiecel in plaats van een plek in een spoedeisende psychiatrie.. Maar keer raden wie er de schuld krijgt als we iemand met suicidale uitingen niet meenemen omdat er geen plek is in de spoedeisende psychiatrie? Ook wij. Of dit verhaal dan alleen is om aan te tonen hoe lastig het is dat wij met 'de gebakken peren' zitten? Nee. Want die gebakken peren zijn hulpbehoevende mensen. Met regelmaat zelfs hele jonge mensen. We zijn als je het mij vraagt onvoldoende getraind in psychische problematiek. Problematiek die ook eigenlijk niet voor ons zou moeten zijn. Wij zouden ter plaatse moeten komen, en direct moeten kunnen overdragen zodra de situatie veilig is. Zodra de noodsituatie over is. Daarbij zou je kunnen denken aan zodra het mes weg is, of zodra iemand bij het spoor vandaan is, of van het hoge gebouw af. Maar dat is in de realiteit echt niet het geval. We moeten vaak lang wachten op een psycholance. Daar kunnen zij niets aan doen, maar wij ook niet, en wij zitten die wachttijd vaak in een ongewenste situatie. Wat er vaak voor zorgt dat we iemand toch maar meenemen naar het politiebureau.

Ook ongewenst, maar net-ietsje-minder-ongewenst… En als we iemand 'beoordeeld' willen hebben, en diegene zit al in het dagverblijf, dan is het vaak lang wachten. En vaak ook niet het wachten waard. Want 'niet gek genoeg' 'het is gedrag' of whatever de reden ook is dat diegene de strenge eisen van het mogen krijgen van hulp -nu- niet haalt. Maar wat nog verkeerder voelt, is dat het met regelmaat echt verkeerd gaat. Er vallen doden door het falen van het overbelaste geestelijke gezondheidszorg systeem. We falen denk ik als maatschappij aan de voorkant, bij het stukje mentale kracht. Leren hoe je voor je mentale gezondheid zorgt, juist als je er wel toe in staat bent. Mentale weerbaarheid op scholen in het lespakket.

Leren praten over je gevoel, leren zorgen voor een sterke mentale basis. Zorgen voor je fysieke en mentale gezondheid. En dus ook: leren vragen om hulp. En ja bij dat laatste zit het falen ook. Want als je zo ver bent dat je vraagt om hulp is de kans heel erg groot dat je beland op een wachtlijst van maanden of zelfs jaren. Terwijl de mensen die om hulp vragen vaak al heel lang zelf dan het vechten zijn..

Vecht jij zelf tegen suïcidale gedachten. Het eerste hoofdstuk van mijn boek "Het kan ook nooit normaal" is een brief, ook aan jou 💛 Hij is hier te lezen: https://linktr.ee/liekehester

Foto Header: Venema Media