Het MARCH-protocol is een van de meest effectieve methodes voor traumazorg in prehospitale situaties. Het wordt wereldwijd gebruikt door hulpdiensten, militaire eenheden en eerstehulpverleners om levensbedreigende verwondingen snel en efficiënt te behandelen. Maar wat houdt het MARCH-protocol precies in, en hoe pas je het toe in noodsituaties? In deze uitgebreide gids nemen we je stap voor stap mee door het protocol en geven we je de beste technieken om slachtoffers de grootste kans op overleving te bieden.
- Wat is het MARCH-protocol?
- Microlearning
- M - Massive Hemorrhage (Ernstige Bloedingen)
- Waarom is het belangrijk?
- Waarop letten?
- Wat te doen?
- A - Airway (Luchtweg)
- Waarom is het belangrijk?
- Waarop letten?
- Wat te doen?
- R - Respiration (Ademhaling en Borstkasverwondingen)
- Waarom is het belangrijk?
- Waarop letten?
- Wat te doen?
- C - Circulation (Bloedsomloop en Shock)
- Waarom is het belangrijk?
- Waarop letten?
- Wat te doen?
- H - Head Injury & Hypothermia (Hoofdletsel en Onderkoeling)
- Waarom is het belangrijk?
- Waarop letten?
- Wat te doen?
- Gebruik je gezond boeren verstand
- Samenvatting
- Tips
- Bronnen
Wat is het MARCH-protocol?
Het MARCH-protocol is een gestructureerde benadering van traumazorg, ontworpen om hulpverleners te helpen bij het prioriteren van levensreddende handelingen. MARCH staat voor:
- Massive Hemorrhage (Ernstige bloedingen)
- Airway (Luchtweg)
- Respiration (Ademhaling)
- Circulation (Bloedsomloop)
- Head Injury & Hypothermia (Hoofdletsel en onderkoeling)
Het protocol volgt een hiërarchische volgorde, waarbij de meest directe levensbedreigingen als eerste worden aangepakt. “Do the most for the most” en “Treat First what kills first” zijn belangrijke uitgangspunten.
Microlearning
Als je op zoek bent naar een snelle samenvatting verwijzen we je graag naar onze MARCH microlearning. Dé perfecte manier van leren voor mensen in de frontlinie.
M - Massive Hemorrhage (Ernstige Bloedingen)
Waarom is het belangrijk?
Bloedverlies is een van de belangrijkste oorzaken van sterfte in prehospitale traumazorg. Zonder snelle behandeling kan een slachtoffer binnen enkele minuten overlijden door verbloeding.
Waarop letten?
- Spuitend of pulserend bloed (arteriële bloeding)
- Grote plas bloed op de grond of doordrenkte kleding
- Bleke, klamme huid en snelle, zwakke pols (shock)
Wat te doen?
- Doe een visuele check en aanvullende een blood sweep (zie video hieronder)
- Gebruik een tourniquet bij bloeding aan een ledemaat. Plaats deze 5-7 cm boven de wond, trek strak aan tot het bloeden stopt.
- Wound packing bij diepe wonden in de lies, oksel of nek. Gebruik hemostatisch gaas zoals Combat Gauze en oefen minimaal 3 minuten druk uit.
- Drukverband aanleggen bij minder ernstige bloedingen die niet met een tourniquet kunnen worden gestopt.
Het belangrijkste bij een grote bloeding is om deze meteen te stelpen, begin altijd met het uitoefenen van directe druk!
Junctionele bloedingen kunnen net zo goed dodelijk zijn en zijn lastiger te behandelen.
A - Airway (Luchtweg)
Waarom is het belangrijk?
Een geblokkeerde luchtweg kan binnen minuten tot verstikking leiden. Dit kan gebeuren door bloed, braaksel of een terugvallende tong bij bewusteloze slachtoffers.
Waarop letten?
- Snurken, gorgelen of afwezigheid van hoorbare ademhaling
- Blauwe lippen of bleek gezicht
- Bewusteloosheid zonder ademhaling
Wat te doen?
- Kaaklift (Jaw Thrust) of kinlift (Chin Lift) om de luchtweg handmatig te openen.
- Nasopharyngeale luchtweg (NPA) of Oropharyngeale luchtweg (OPA) inbrengen bij bewusteloze patiënten.
- Afzuigen (suction) als er bloed of braaksel in de mond zit en als hier tijd voor is.
- Slachtoffer in zijligging leggen om de luchtweg automatisch vrij te houden.
R - Respiration (Ademhaling en Borstkasverwondingen)
Waarom is het belangrijk?
Borstkasverwondingen, zoals een klaplong (pneumothorax), kunnen de ademhaling ernstig belemmeren. Een spanningspneumothorax kan fataal zijn als deze niet snel wordt behandeld.
Waarop letten?
- Zuigende borstwonden
- Onregelmatige of afwezige ademhaling
- Asymmetrische borstkasbeweging
Wat te doen?
- Ventielverband (Vented Chest Seal) aanbrengen op zuigende borstwonden om lucht uit de borstkas te laten ontsnappen.
- Naalddecompressie (voor medisch geschoolde professionals) bij een spanningspneumothorax. Plaats een 14G-naald in de 2e intercostale ruimte midclaviculair of 5e intercostale ruimte midaxillair.
C - Circulation (Bloedsomloop en Shock)
Waarom is het belangrijk?
Shock door bloedverlies kan leiden tot orgaanfalen en overlijden. Het lichaam heeft zuurstofrijk bloed nodig om te overleven.
Waarop letten?
- Bleke huid en zweten
- Snelle, zwakke of afwezige pols
- Lage bloeddruk, verwardheid
Wat te doen?
- Stop alle bloedingen zoals beschreven bij stap M.
- Plat leggen met benen omhoog (indien geen hoofdletsel aanwezig is).
- Patiënt warm houden met een isolatiedeken.
H - Head Injury & Hypothermia (Hoofdletsel en Onderkoeling)
Waarom is het belangrijk?
Hoofdletsel kan leiden tot hersenschade en bewustzijnsverlies. Onderkoeling verergert shock en bloedverlies en beïnvloed de stolling van bloed wat extra nadeling is voor (interne) bloedingen.
Waarop letten?
- Ongelijke pupillen of vertraagde reactie op licht
- Bewusteloosheid of verwardheid
- Rillen of een koude huid
Wat te doen?
- Neurologische status controleren (AVPU-methode).
- Hoofd niet plat leggen bij hersenletsel.
- Patiënt warm houden met dekens en kleding.
Gebruik je gezond boeren verstand
Onderneem actie en doe wat nodig is. Dergelijke inzetten of hulpverleningen zijn chaotisch. Focus op je methodiek en onderneem actie. Soms zijn er geen hulpmiddelen beschikbaar, roei dan met de riemen die je hebt. Go for it en voer alleen handelingen uit waarvoor je bevoegd bent.
Samenvatting
Het MARCH-protocol is een gestructureerde en systematische aanpak voor traumazorg in prehospitale situaties, ontworpen om snel en efficiënt levensbedreigende verwondingen te behandelen. De grootste kracht van deze methode is dat ze hulpverleners in staat stelt om zoveel mogelijk slachtoffers in zo kort mogelijke tijd te helpen door zich te richten op de meest urgente levensbedreigingen in een logische volgorde.
Treat first what kills first.
Het protocol werkt volgens het principe van "de grootste bedreiging eerst aanpakken", waarbij ernstige bloedingen (Massive Hemorrhage) als eerste worden behandeld, gevolgd door luchtweg (Airway), ademhaling (Respiration), bloedsomloop (Circulation) en tenslotte hoofdletsel en onderkoeling (Head Injury & Hypothermia).
De methode is bijzonder effectief in situaties met meerdere slachtoffers of beperkte middelen, omdat het:
- Zorgt voor een consistente en gestandaardiseerde aanpak tussen verschillende hulpverleners
- Prioriteert op basis van bewezen overlevingskansen (bloedverlies is de meest acute doodsoorzaak)
- Maakt snelle triage en behandeling mogelijk, waardoor meer slachtoffers kunnen worden geholpen
- Is eenvoudig te onthouden en toe te passen, zelfs onder stress
Door deze gestructureerde benadering maximaliseert het MARCH-protocol de overlevingskansen van trauma-slachtoffers in noodsituaties, vooral wanneer medische hulp beperkt is of wanneer er sprake is van meerdere slachtoffers die gelijktijdig behandeld moeten worden. Onze disclaimer is van toepassing.
Tips
- Volg
dutchfirstresponder TheDutchPoliceman™️ (@dutchfirstresponder) - Volg een online of fysieke training bij onze partners
WeesVoorbereid met 10% THISLINE korting
- Volg een online training zoals
Advanced Forces Group TCCC March Protocol Fundamentals - Volg een fysieke training en oefen veel bijvoorbeeld via:
Academie voor Ambulancezorg Tactical Emergency Casualty Care (TECC) Provider
Bronnen
- TCCC: https://books.allogy.com/web/tenant/8/books/baa69f13-ac84-4e00-a99d-40e0997d95ca/#idc21999fb-ce53-48e3-8fef-661c70e9554d
- https://journals.sagepub.com/doi/10.1016/j.wem.2017.03.010
- Tactical Combat Casualty Care (TCCC) Guidelines https://learning-media.allogy.com/api/v1/pdf/402c4802-731e-4bb2-8fae-24509e580896/contents
- Eigen kennis en ervaringen van trainingen en praktijk ervaring op de ambulance en dankzij trainingen bij de AVA en het METS Center.