Werken in de hulpverlening is een prachtig, maar veeleisend vak. Of je nu op een Ambulance rijdt, bij de Politie werkt of brandweercollega bent, het werk brengt intense ervaringen met zich mee. In deze aflevering van de THISLINE Podcast gaan we in gesprek met Lars Doorduijn, voormalig ambulancechauffeur, docent en medeoprichter van Het Mentale Uniform. Zijn missie? Zorgen dat geüniformeerde professionals mentaal sterk blijven in een beroep dat hen onvermijdelijk verandert.
Inhoudsopgave
- Inhoudsopgave
- Relevant voor iedere collega
- Hoe Het Mentale Uniform Ontstond
- De Hardnekkige Mythe van Emotionele Afstand
- De Kracht van Debriefing: Iedere Rit Bespreken
- Hoe Je Aannamefilter Je In De Weg Zit
- Ademhalingstechnieken om Stress te Reguleren
- De Gevaren van Onderbroken Slaap
- Wat Kun Je Doen? Praktische Tips
- Het Mentale Uniform: Een Handleiding voor Mentale Kracht
- Luister de Podcast
- 🤝 Onze Partners
- 📚 Lees verder
In deze podcastaflevering bespreken we de impact van het werk op mentale veerkracht, waarom sommige collega’s ogenschijnlijk nergens last van hebben en hoe je effectief om kunt gaan met de emoties die het vak met zich meebrengt. Dit artikel vat de belangrijkste inzichten samen.
Meteen het boek bestellen? Dat kan hier:
Relevant voor iedere collega
Wat ik persoonlijk heel erg waardeer aan het gesprek met Lars is dat we niet inzoomen op problemen of een stadium waar het al “te laat” is maar juist op een positieve manier spreken over mentale gezondheid binnen het werk in uniform.
Hoe Het Mentale Uniform Ontstond
Lars Doorduijn werkte jarenlang als ambulancechauffeur en docent op de Academie voor Ambulancezorg. Zijn fascinatie voor de mentale impact van het werk ontstond al vroeg in zijn carrière, na een ongeluk met de ambulance op zijn eerste spoedrit en later zei een ervaren collega tegen hem:
“Dit werk verandert je. Dat is een gegeven.”
Deze uitspraak bleef hangen. Door de jaren heen merkte Lars dat mentale belasting zich niet altijd uit in een grote, duidelijke crisis. Vaak is het een opeenstapeling van ervaringen, een emmer die langzaam volloopt. Dit inzicht leidde ertoe dat hij begon te schrijven op LinkedIn, wat uiteindelijk uitmondde in het boek Het Mentale Uniform, dat op 12 mei verschijnt.
De Hardnekkige Mythe van Emotionele Afstand
Eén van de meest ingesleten overtuigingen binnen de hulpverlening is dat je emotioneel afstand moet houden van je werk. Lars legt uit dat deze gedachte voortkomt uit een oud medisch principe uit de jaren ’50: hulpverleners moesten zich inleven, maar emotioneel distantie bewaren.
Recente psychologische onderzoeken tonen echter aan dat dit niet werkt. Wanneer je emoties structureel onderdrukt, raak je niet alleen ongevoelig voor het leed van anderen, maar ook voor je eigen emoties. Het gevolg? Je ervaart minder vreugde, geluk en ontspanning. Dit leidt op de lange termijn tot emotionele afvlakking en een verhoogd risico op mentale problemen, soms pas na pensionering.
In plaats van afstand te houden, pleit Lars voor empathie: je bewust inleven in de emoties van anderen zonder ze volledig over te nemen. Dit maakt het makkelijker om gezonde verwerking te stimuleren.
De Kracht van Debriefing: Iedere Rit Bespreken
Een van de meest praktische adviezen uit de podcast is het belang van debriefing. Vaak worden alleen heftige incidenten besproken, maar Lars betoogt dat iedere rit een korte nabespreking verdient. Waarom?
- Het voorkomt dat verkeerde aannames zich opstapelen.
- Het helpt om kleine frustraties en irritaties direct te bespreken.
- Het vermindert de kans op mentale belasting op de lange termijn.
- Het zorgt ervoor dat je bewuster omgaat met je eigen reacties en gedrag.
Zelfs een ogenschijnlijk simpele Pijn op de borst-melding verdient een moment van reflectie. Hoe was de samenwerking? Wat ging goed en wat kon beter? Door dit standaard in te bouwen, vergroot je je mentale weerbaarheid.
Hoe Je Aannamefilter Je In De Weg Zit
Een ander belangrijk inzicht is hoe ons brein snelkoppelingen maakt. We denken vaak: “De patiënt heeft het gered, dus we hebben het goed gedaan.” Maar is dat wel zo? En andersom: als een patiënt overlijdt, betekent dat niet per definitie dat je iets fout hebt gedaan.
Lars legt uit hoe ons brein werkt met aannames en hoe gevaarlijk dat kan zijn. Wanneer we situaties te snel interpreteren zonder ze bewust te analyseren, lopen we risico’s. Een effectieve manier om dit te bestrijden is om tijdens kritische momenten stil te staan bij de vraag: Hoe weet ik dit? Neem ik iets aan of heb ik echt bewijs?
Ademhalingstechnieken om Stress te Reguleren
Een van de meest praktische tools die in de podcast aan bod komt, is het bewust reguleren van je ademhaling. Dit helpt je om spanning te verlagen, zowel tijdens als na een heftige situatie.
Lars deelt enkele technieken, waaronder:
- Box breathing: 4 seconden inademen, 4 seconden vasthouden, 4 seconden uitademen, 4 seconden vasthouden. Dit kalmeert het zenuwstelsel.
- Verlengde uitademing: Door langer uit te ademen dan in te ademen (bijvoorbeeld 4 seconden in, 8 seconden uit), activeer je het parasympathische zenuwstelsel, wat ontspanning bevordert.
Door deze technieken structureel in te zetten, kun je stressreacties onder controle houden en sneller ontspannen na intensieve diensten. TIP: We maakten een microlearning over verschillende ademhalingstechnieken die je meteen kan toepassen in je werk: https://community.thisline.nl/pulse/post/nu-je-stress-verlagen-met-ademhaling-H7alz0RROxDMWTN
De Gevaren van Onderbroken Slaap
Hulpverleners draaien nachtdiensten en missen daardoor vaak een cruciaal deel van hun slaap: de laatste REM-fase. Dit is precies de fase waarin ons brein emoties verwerkt en herinneringen organiseert.
Lars legt uit hoe het gebrek aan goede slaap een risicofactor is voor mentale belasting. Zonder volledige REM-slaap wordt het verwerken van ingrijpende ervaringen bemoeilijkt, wat kan leiden tot ophoping van spanning en verhoogde vatbaarheid voor mentale klachten.
Wat Kun Je Doen? Praktische Tips
Wil je aan de slag met je eigen mentale uniform? Hier zijn enkele direct toepasbare inzichten:
- Debrief elke rit kort – ook de kleine. Dit helpt om onbewuste aannames te herkennen en te corrigeren.
- Gebruik ademhalingstechnieken om stress tijdens en na een casus onder controle te houden.
- Let op je aannames en stel jezelf regelmatig de vraag: Hoe weet ik dit zeker?
- Word je bewust van je eigen emoties en pauzeer ze indien nodig, maar vergeet niet op ‘play’ te drukken na de dienst.
- Bouw een slaaproutine in waarin je voldoende REM-slaap krijgt, ook als je onregelmatige diensten draait.
- Wees open over mentale belasting en ondersteun collega’s die het moeilijk hebben.
Het Mentale Uniform: Een Handleiding voor Mentale Kracht
Lars Doorduijns boek Het Mentale Uniform verschijnt op 12 mei en is een must-read voor iedere hulpverlener. Het biedt praktische inzichten, gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en jarenlange ervaring in het veld.
Wil je zelf meer grip krijgen op je mentale weerbaarheid? Dan is dit boek een perfecte start. Bestel het vóór 12 mei met korting of volg een van de trainingen van Het Mentale Uniform.
Luister de Podcast
Benieuwd naar het volledige gesprek met Lars? Luister de nieuwste aflevering van de THISLINE Podcast en ontdek hoe je mentaal sterker kunt worden in geüniformeerd werk.
Ben jij hulpverlener en heb je ervaring met mentale belasting in je werk? Deel je inzichten in de reacties en laten we dit belangrijke gesprek voortzetten! 🚑🔥👮♂️
Header foto: Venema Media
Praat verder op hét platform voor mensen in uniform.
Het grootste landelijke platform voor iedereen in uniform- en crisisorganisaties.
🧠 Kennis en informatie delen
🎓 Leren en ontwikkelen
📖 Verhalen en ervaringen
💰 Voordeel bij winkels en webshops
📈 Persoonlijke groei en inspiratie
€12,95
10% gaat naar ons support programma.
- Afgesloten omgeving
- Toegang tot kortingen
- Exclusieve content
🤝 Onze Partners
Als je lid bent van ons gesloten platform profiteer je van voordeel bij onder andere deze toffe partners. Daardoor verdien je jouw lidmaatschap meteen terug.
📚 Lees verder
