In "Schaamteloos 112 bellen" deelt Stef Vanlee, spoedverpleegkundige, verhalen over de onterecht gebruik van de noodhulp. Hij beschrijft absurde oproepen voor niet-levensbedreigende situaties, wat leidt tot verlies van kostbare tijd voor echte noodhulp. Dit benadrukt de noodzaak om 112 alleen te bellen bij levensgevaar.
Stef Vanlee is acteur en theatermaker, maar bovenal is hij sinds 1998 spoed- en MUG-verpleegkundige bij ZNA Jan Palfijn in Antwerpen. Zijn debuut, 112 verhalen met, over en op spoed, verscheen in de zomer van 2022, de komende tijd deelt Stef enkele verhalen uit zijn boek met jou als bezoeker van ThisLine. Wil je nog eens 111 verhalen lezen zoals deze? Bestel dan het boek van Stef: “112 verhalen met, over en op spoed”
Op spoed zien we mensen zich schaamteloos aanmelden voor futiliteiten, maar ook het hulpcentrum 112 bellen gebeurt grenzeloos.
De laatste jaren is er nog een verschuiving geweest. Maar nee, niet ten goede. Het gaat om de drempel die je over moet voordat je de ziekenwagen belt. Of beter gezegd: het compleet verdwijnen van die drempel. Toen ik begon te werken hadden we op de tien ritten misschien twee opdrachten die evengoed door een taxi of eigen vervoer geregeld konden worden. Nu is de verhouding simpelweg omgedraaid. De ene onnodige rit volgt de andere op.
Het is allemaal minder onschuldig dan het lijkt. Wij verliezen tijd. En mijn tijd is op zich niet zo het probleem. Ik heb dienst, ik word betaald. Maar voor mensen die écht in de problemen zitten, kan tijd het verschil maken tussen leven en dood. Terwijl ik aan de ene kant van de stad een geplette duim sta in te windelen, vindt er misschien aan de andere kant een zwaar ongeval plaats. En ja, ik zal die duim dan wel laten voor wat hij is, maar als ik daardoor tien minuten later op de plek des onheils arriveer, is het misschien alsnog te laat.
Het is misschien wel het beste gevoel ter wereld: de idee dat je voor iemand het verschil hebt kunnen maken. Dat je iemands leven hebt kunnen redden, of op zijn minst erger hebt kunnen voorkomen. Elke keer opnieuw geeft dat een enorme kick. Je weet weer waarvoor je het doet. Maar als mensen de ziekenwagen als veredelde taxi beginnen te gebruiken en met dat soort gedrag de ware noodhulp in de weg staan, tja… dan begint mijn bloed te koken.
Je wilt graag enkele voorbeeldjes? Die krijg je.
Case 1. De ziekenwagen wordt gevraagd voor een bevalling. Bij aankomst staan netjes klaar voor de deur: mama en papa in spe. Zodra de ziekenwagen geparkeerd is, neemt de man de bagage en komt hij in alle rust onze richting uit, zijn vrouw in zijn kielzog. Ik vraag wat er scheelt.
‘Mijn vrouw is uitgerekend voor vandaag, maar het kindje komt niet. Als u ons al naar het ziekenhuis kan brengen…?’ ‘Euh… Mevrouw, is uw water al gebroken?’
‘Nee, nog niet.’
‘Hebt u pijn? Weeën? Andere klachten of indicaties?’
De vrouw lacht: ‘Nee. Anders stond ik hier niet zo rustig!’ ‘Maar u hebt een ziekenwagen gebeld?’
‘Ah ja, want ons kindje komt vandaag. Dat heeft de gynaecoloog van in het begin gezegd.’
Case 2. Een oproep voor een man die zich onwel voelt. Aangekomen staat de deur op een kier.
‘Kom maar naar de eerste verdieping!’ horen we het galmen door de gang.
We doen wat ons gevraagd wordt. Een jongeman sloft door het appartement.
‘Hebt u ons opgeroepen, meneer?’
‘Klopt. Maar ik vind mijn sigaretten niet.’
‘Die hebt u eigenlijk niet nodig in een ziekenhuis, hè. Kan u me vertellen wat er scheelt?’
‘Ik heb vijf orgasmes na elkaar gehad en voel me nu toch wat slapjes. Ik zou dat graag laten nakijken.’
‘Euh… Sorry?’
Case 3. We worden opgeroepen voor een plotse koortsaanval. Bij aankomst zit de man in zijn wagen op de oprit. ‘Goedemiddag. U hebt hulp nodig?’
‘Het zal wel zijn. De airco van de auto staat al een kwartier op volle toeren te draaien en ik begin het nu pas koud te krijgen en te rillen. Dan heb ik toch koorts?’
‘Dat kan ik zo niet zien, meneer. Hebt u nog andere klachten?’ ‘Nee. Voor de rest is alles oké.’
Man man man…
Nu we toch bezig zijn: case 4. De ziekenwagen wordt gevraagd voor een ‘algemene achteruitgang’, wat letterlijk alles kan betekenen. Bij aankomst zit een oudere vrouw in de zetel, de zoon loopt rond en pakt een reiskoffer in. Ik stel niet meteen een medisch of ander probleem vast en vraag naar de reden van de noodoproep.
‘Mijn moeder moet morgen binnen voor een onderzoek, maar wij vertrekken vandaag al op vakantie. Kunt u ze meenemen, alstublieft?’
Je begrijpt dat ik me op zulke momenten moet inhouden. En heel eerlijk? Dat wordt steeds lastiger.
Een ziekenwagen is geen taxi. Er zijn opties genoeg om je te vervoeren naar het ziekenhuis. 112 bel je wanneer er plots ondraaglijke pijn optreedt ten gevolge van een ongeval of ziekte. 112 bel je wanneer je toestand zonder medische tussenkomst alleen maar achteruitgaat.
112 bel je bij levensgevaar.
Spring zorgvuldig om met deze dienst en neem de kansen van een ander niet af door onnodig een ziekenwagen bezet te houden. Bedankt.
Meer lezen, luisteren of live bijwonen?
Stef heeft dit verhaal exclusief gedeeld met ThisLine om je mee te nemen in verhalen met, over en op spoed, we kunnen ons voorstellen dat je nieuwsgierig bent naar meer verhalen van Stef. Je kan ook de podcast luisteren of het boek kopen, via deze pagina vind je de podcast en een link naar zijn boek. Zoals gezegd is Stef ook theater maker, zijn voorstelling is te boeken voor bedrijven of scholen, zowel in Nederland als België. Bekijk meer informatie op: https://fractievaneenseconde.be