Deze blog beschrijft de uitdagingen en ervaringen van ambulanceverpleegkundige Henk Boer, met een focus op de druk op de ambulancezorg, de verwachtingen van patiënten en het belang van zelfredzaamheid. De tekst verkent ook palliatieve zorg en samenwerking met de politie in psychiatrische situaties.
Ambulancezorg is een mooi vak en dat blijft een mooi vak. Helaas is de druk op de ambulancezorg groot. Niet zelden worden aanrijtijden overschreden. Voor sommige meldingen is dit helemaal geen bezwaar, maar er zijn ook meldingen waarbij dit heel frustrerend is. Voor de meldkamer als voor ons op de ambulance is het tenenkrommend wanneer je bij een melding (waarbij elke seconde telt) een aanrijtijd heb van een half uur. Hier zijn heel veel oorzaken voor. Een groot probleem is het personeelstekort. Dit is een voortdurend probleem waarbij er naar allerlei oplossingen wordt gezocht om dit probleem het hoofd te bieden.
We delen het verhaal van ambulanceverpleegkundige Henk Boer.
Wat echter ook een groot probleem aan het worden is, is het feit dat de zelfredzaamheid van mensen dramatisch is. Het lijkt wel of je voor elke snee in de vinger 112 moet bellen. Helaas wordt er binnen de acute zorg gewerkt met een systeem waarbij we altijd uitgaan van het ergste. Zo komt het dat je bij iemand die zijn hoofd stoot en een korte duizeling heeft met toeters en bellen naar de plaats des onheils kunt gaan, om vervolgens daar niet anders dan de verontschuldigingen aanhoren van de beller omdat het toch wel meevalt. Maar waarom bel je dan 112?
Mensen die al dagen last hebben van bepaalde klachten en dan ineens midden in de nacht tot de conclusie komen dat het eigenlijk niet zo lekker gaat en er maar een ambulance moet komen. Ik vind mijn werk hartstikke leuk, maar soms is dit werkelijk tenenkrommend.
Maar u brengt me toch wel in het ziekenhuis?
Ik kom bij een mevrouw die s morgens bij de pedicure is geweest. Daar wilde ze op een stoel gaan zitten maar door een inschattingsfout is ze naast de stoel terecht gekomen. Ze is op de billen terecht gekomen. Dit was pijnlijk en vervelend. Echter ging het verder wel een heeft de pedicure haar werk af kunnen maken. Vervolgens is mevrouw naar de auto gelopen en naar huis gereden. Thuis is ze in een stoel gaan zitten en daar is ze de hele middag op blijven zitten. Echter, wanneer het 17.15 is, is de pijn ineens onhoudbaar en belt ze 112. Als ik ter plaatse kom zit ze op de stoel en ziet er niet pijnlijk uit. (maar die inschatting mag ik niet maken natuurlijk, want ik voel niet wat zij voelt). Ik vraag wat haar klachten zijn. Dan geeft ze als eerste aan dat ze een hele hoge pijngrens heeft en nooit klaagt. (merkwaardig genoeg heeft het gros van de patiënten altijd een hele hoge pijngrens).
Maar nu heeft mevrouw pijn en MOET ze naar het ziekenhuis. En IK moet ze daar brengen. Dat laatste valt nog te bezien. Ik onderzoek haar en kom tot de conclusie dat het niet haar ruggenwervel is die de pijn geeft. Ook kan ze staan en lopen. Ik vraag of ze al iets tegen de pijn heeft ingenomen. Nee, dat heeft ze niet. En paracetamol werkt bij haar niet geeft ze aan. Ooh, nou ik verzeker je dat paracetamol wel helpt, als je ze maar consequent inneemt en niet af en toe. Heeft u al contact gehad met uw huisarts. Nee, het is 5 uur geweest en de huisarts werkt maar tot 5 uur. (ok Henk, even tot 10 tellen….). Maar u had eerder kunnen bellen toch? U heeft de hele middag al pijn. Ja maar nu is het ineens heel erg en nogmaals, ik heb een hoge pijngrens. En de huisartsenpost was geen optie? Huisartsenpost?? Waar is dat? Mevrouw, luister goed. We werken in Nederland al 20 jaar met huisartsenposten. Deze zijn bedoeld voor spoedzorg wanneer de eigen huisarts niet meer bereikbaar is. Dus na 17 uur inderdaad.
Maar u brengt me toch wel in het ziekenhuis? Eeh, nee, ik zie niet de noodzaak om u nu naar het ziekenhuis te brengen. Ik maak een afspraak op de HAP voor u en dan kunt u zich daar melden. Hier lijkt ze het niet helemaal mee eens te zijn en mij wordt verzekerd dat er veel betere ambulanceverpleegkundigen zijn dan ik. Ik geef aan dat dit ongetwijfeld zo is. Ik heb nooit gezegd dat ik de beste was en zal dat ook nooit zeggen. Maar ze zal het nu met mij moeten doen…
Ik weet dat dit misschien bot klinkt, maar mensen lijken soms helemaal niks meer zelf te kunnen. Een andere keer besluit je om iemand wel mee te nemen en dan krijg je een verbaasde reactie: Ooh moet ik echt mee naar het ziekenhuis, dat wil ik niet. Maar u belt 112, verwacht een ambulance. Wat verwacht u van mij dan? Ik doe niet aan handoplegging of iets dergelijks.
Palliatief beleid
Een andere keer moet ik op zaterdagmiddag naar een mijnheer die ernstig benauwd blijkt te zijn. Aangekomen op het adres zie ik inderdaad een mijnheer aan tafel zitten die duidelijk tekenen van benauwdheid vertoont. Zijn vrouw en dochter zitten bij hem aan tafel. Ik vraag wat ik kan doen en dan krijg ik een triest verhaal. Mijnheer is terminaal. Heeft longkanker en is uitbehandeld. Hij is naar huis gekomen om daar te overlijden. De prognose was enkele weken, maar ik vrees dat hij de nieuwe week niet eens zal halen.
Dochter is aanwezig en die heeft een saturatiemeter (zuurstofmeter) in de hand en die geeft een waarde van 84% aan. Normaal gesproken alle reden om snel alles uit de kast te halen. Echter is deze situatie anders. Dhr is stervende. Het afgesproken beleid vanuit het ziekenhuis is gericht op comfort. Wanneer nodig mag hij wat zuurstof om het comfort te verhogen. Echter is dit beleid 1,5 week geleden afgesproken maar zijn er geen spullen in huis om zuurstof toe te dienen. Dhr geeft aan dat hij er klaar mee is. Alleen is zijn zoon onderweg vanuit Spanje en die wil hij nog graag zien. Deze word vandaag nog niet thuis verwacht. Ik denk even na en overweeg alle opties. Ik bel de thuiszorg die daar dagelijks komt of zij spullen voor thuis zuurstof hebben. Maar ik vang bot, het is zaterdag en dat kan pas na het weekend. Ik geef aan dat er ook een andere optie is en dat is de medicatie flink ophogen zodat de benauwdheidsklachten afnemen. Echter is dhr nu al slaperig en uitgeput dus verwacht ik dat hij door medicatie in een soort sub comateuze toestand zal raken en niet meer wakker zal worden. Ik leg deze optie voor aan de familie en besluit met de HAP te bellen om te kijken welke opties er nog meer zijn. Gelukkig krijg ik een meedenkende huisarts aan telefoon die al gelijk aangeeft dat ze de volgende dag ook werkt en we er voor moeten zorgen dat mijnheer zijn zoon nog te zien krijgt. (als dat lukt natuurlijk). Ik spreek een beleid af en leg dit allemaal uit aan de familie. Medicatie langzaam ophogen en kijken welke effecten dit heeft. Ik geef aan dat ze de saturatie niet meer moeten meten maar moeten varen op comfort van mijnheer. Bij enige twijfel of onduidelijkheid kunnen ze contact opnemen met de HAP.
De mensen lijken allen opgelucht dat er iets van een beleid is gemaakt. Al met al ben ik een lange tijd bij deze mensen geweest. Het voelt goed om iets te kunnen doen in deze situatie. Ik laat de mensen achter in de hoop dat de komende dagen voor mijnheer comfortabel kunnen zijn en dat hij met zijn vrouw en kinderen naar een rustig (en onvermijdelijk) einde toe kan leven. Ik hoop voor mijnheer dat hij zijn zoon nog heeft kunnen spreken. Ik weet niet hoe dit is afgelopen. Ik laat dit verder achter me. Maar situaties als deze geven net dat ene stukje meerwaarde aan je werk. Wel vind ik het een misser dat er een beleid is gemaakt en dat dit niet zodanig is georganiseerd dat dit niet kan worden uitgevoerd.
Psychiatrie
Ik heb al vaker aangegeven dat ik graag met de politie samenwerk. We hebben elkaar hard nodig in dit vak. Ik vind het schokkend om te zien hoeveel ellende en disrespect de politie over zich heen krijgt. En ja, er zullen dienders zijn die gedrag uitlokken. Maar ik ben er van overtuigd dat het overgrote deel van de dienders er is om te hulp te bieden in een (nogal roerige) samenleving.
Het is absoluut af te keuren dat er online overal filmpjes staan die het wangedrag van agenten weergeven. Er is altijd een verhaal voorafgaand aan een situatie en dat staat nooit op film. Gelukkig zijn er in Nederland 17 miljoen mensen met verstand van zaken. 2 jaar geleden waren ze allemaal viroloog, nu zijn het gedragsdeskundigen en hebben ze verstand van klimaat en andere zaken. Maar blijkbaar heeft ook een groot deel zich verdiept in orde, wetgeving en handhaving. Maar dat terzijde. Ik word naar een situatie gestuurd waarbij iemand psychotisch is en alles bij elkaar scheld en schreeuwt. Hij uit zich bijzonder agressief naar buurtbewoners en andere mensen. De politie is met meerdere eenheden meerijdend. Deze zijn allemaal ter plaatse als ik me daar meld. Ik overleg met de agenten en samen maken we een plan van aanpak. Deze man moet mee naar een psychiatrische instelling omdat hij een gevaar is voor zichzelf en voor anderen. Alleen gaat deze man niet vrijwillig met me mee denk ik. Ik ga me samen met een agent melden om te kijken hoe hij op mij reageert. Stel dat het rustig kan, dan doen we het rustig. Echter zijn we er na 1,5 seconde achter dat het niet rustig gaat gebeuren.
Ik had al overleg gehad met de acute dienst psychiatrie en die geeft aan dat mijnheer welkom is voor een beoordeling, maar of we hem liefst niet willen sederen ivm de beoordeling. Ik trek echter vooraf wat medicatie op voor het geval dat. Deze man is in alle staten, staat met flessen en stenen te zwaaien. Ook het rode lampje van een taser doet hem niets. Ik ben absoluut tegen onnodig geweld, maar als het nodig is, is het nodig. (en kom op, van taseren ga je niet dood. Je bent alleen enkele seconden niet in staat om te bewegen. Precies voldoende om hem te overmeesteren).Voor mensen die taseren dramatisch vinden. Het zal niet comfortabel zijn, maar besprongen worden door 6 agenten zonder dat je getaserd ben ziet er ook niet heel prettig uit.
Terug naar deze mijnheer. Uiteindelijk lijkt zijn aandacht even te verslappen en hij is even de controle kwijt en zodoende kan hij zonder taseren overmeesterd worden. Op verzoek van mij krijgt hij handboeien om. Alle taal en agressie die ik over me heen krijgt is nogal bedreigend. Ik heb ook geen enkele band op het gebied van vechtsport en bovendien is een ambulance niet de meest geschikte plaats om met een patiënt in gevecht te gaan. Ik ben zeker niet bang uitgevallen, maar iemand in een psychose is onberekenbaar en deze mijnheer is bijzonder agressief.
Om sowieso het gevecht te mijden, besluit ik hem wat kalmerends te geven. De beoordeling ten spijt. Ik moet een half uur met deze man op stap. Dat gaat hij slapend doen heb ik besloten. Voor mijnheer beter, voor mij beter en voor iedereen beter. Die beoordeling komt wel als het is uitgewerkt. Zo brengen we mijnheer slapend en rustig naar de psychiatrische instelling. Ik dank de blauwe collega`s voor de samenwerking en deze afloop. Zonder onnodig geweld gaat mijnheer beoordeeld worden en ik hoop dat hij een juiste behandeling krijgt.